Çuha çiçeği (Primula vulgaris Huds.)

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik Özellikleri: 03-20cm boylarında, gövdesiz ya da ender olarak kısa gövdeli çok yıllık bir otsu bitkidir. İri rizomları ve etli köklere sahiptir. Yapraklar rozet şeklinde, 2-30 x 1-9cm boyutlarında, kaşık veya ters yumurta biçimindedir. Yaprak alt yüzü çıplak ya da tüylü, kenarları sığ halde dilimli dişlidir. Çiçekleri sapsız, çok çiçekli veya bazen teklidir. Taç yaprak huni biçiminde, değişik renklerde, çoğunlukla sarı ya da pembe, ender olarak leylak veya beyaz renklerdedir. Çiçeklenme Mart ayından başlar ve Haziran aylarına kadar devam eder. Bu nedenle halk arasında  Mart çiçeği olarak ta adlandırılır. Orman içi açıklıklarda, hendek kenarlarında, çimenlerde ve fındık bahçelerinde yaygındır. Deniz seviyesinden 2200m yükseltilere kadar yayılır.

Kullanım olanakları: Çiçek ve yaprakları kullanılır. Primaverine, primulaverine, klorofil, sakız ve saponin glikozitleri içermektedir. Öksürük giderici, balgam söktürücü, sakinleştirici, uyku düzenleyici ve idrar söktürücü gibi şifalı özelliklere sahiptir. İnfüzyon, dekoksiyon, destile su, sıvı ekstre ve şurup halinde kullanılır. Ayrıca rizomlu kökleri toz halinde öksürük şurubu, ezilmiş rizom püresi iltihaplanmaya karşı kompres olarak kullanılır.

Yayılışı: Türkiye, Batı ve Güney Avrupa, Kuzeybatı Afrika’da yayılır. Ülkemizde çoğunlukla Karadeniz bölgesinde görülür.

Bu yazıda verilen bilgiler, bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda olası olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.