Yalancı Akasya ( Robinia pseudoacacia L.)

Prof. Dr. Rahim Anşin 

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik özellikleri: Salkım çiçeği de adı verilen yalancı akasya, 25m boylarında, kışın yaprağını döken orta boylu, dikenli bir ağaçtır. Gri esmer renkli kabuk olgun evrede derin çatlaklıdır. Yapraklar tek tüysü, 7–19 adet yaprakçıktan oluşmakta, yaprakçıklar elips ya da yumurta şeklinde olup, tam kenarlıdır. Beyaz renkli çiçekler, salkım kurullar oluşturur ve çiçekleri güzel kokuludur. Meyve 5–10cm uzunluğunda, bakla tipindedir.

Kullanım olanakları: Kabuk, yaprak ve çiçeklerinden yararlanılır. Kabuklarında robin, emulsin, urease phytoterol ve renk maddeleri; Yapraklarında robinin, quersitrin ve tuzlar; Çiçeklerinde ise esans, robinin, inositol ve asparagine bulunmaktadır. Kabuk ve yaprakları kusturucu ve safra akışını düzenleyici; çiçekleri de kabızlık giderici ve kasılmayı önleyici etkileri vardır. Toz, infüzyon ve tentür şeklinde kullanılır. Ayrıca çiçekleri arıcılıkta ve parfümeri sanayinde kullanılmaktadır. Yine çiçeklerinden reçel, börek ve gözleme de yapılabilmektedir.  Öz odunu koyu, diri odunu açık sarı renklidir. Çok dayanıklı olan odunu, inşaat, çatı kirişleri, döşeme ve özellikle sualtı inşaatlarında kullanılır.

Çok yönlü bir bitki olan yalancı akasyanın kökleri ise erozyona karşı toprağı sıkıca tutar. Aynı zamanda köklerinin uçlarında, havanın serbest azotunu bağlayan bakterilerin oluşturduğu mikorrhiza adı verilen faydalı bir oluşum  vardır. Beyaz kokulu çiçekleri ve açık yeşil yaprakları ile değerli bir süs bitkisidir. Karayolu şevlerinde çok kullanışlıdır.  Ancak dikenli olması nedeniyle çocuk oyun alanlarından uzak tutulmalıdır.

Yayılışı: Kuzey Amerika’nın doğu sahilleridir. Ancak vatanında sınırlı bir alanda endemik olarak kalmıştır. Oysa ülkesi dışında örneğin ülkemizde, özellikle Karadeniz sahillerinde adeta yapay ormanlar kurmaktadır. Kızılağaç, karaağaç ve kestane gibi doğal türleri alandan uzaklaştırmaktadır. Kolayca kök ve kütük sürgünü vererek, istilacı bir özelliğe sahiptir. Yetişme muhiti istekleri çok azdır. İç Anadolu ve Doğu Anadolu gibi orman alanları az olan bölgelerimizde kullanılabilecek önemli bir erozyon bitkisidir.

Bu yazıda verilen bilgiler bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda olası olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.