Hoşkıran otu

(Amaranthus retroflexus L.)

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Bilim Danışmanı

Amerika’nın tropik kesimlerinde doğal olarak yetişen hoşkıran bitkisi, diğer kıtalarda da hemen her yerde kendiliğinden yetişen arsız otlar grubunda değerlendirilen bir bitkidir.

Gövdesi dik, bazen 3metre boylarında tek yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar büyük, neredeyse 15cm, gövdenin üst kısmındaki yapraklar mızrak şeklinde, alt ve orta kısımlardakiler ise kristal ya da oval şekillerdedir. Bitki bir cinsli bir evcikli, yani erkek ve dişi çiçekler ayrı yerlerde, ancak aynı bitki üzerinde bulunurlar. Çiçekler teker teker değil dik duran zengin salkım kurullar halindedir.

Hoşkıran bitkisi dünyanın birçok ülkesinde yenebilen doğal bir sebzedir. Ülkemizde de bilinen ve sevilen bir bitkidir. Özellikle Orta Karadeniz bölgesi başta Ordu il, ilçe ve köylerinde yaygın olarak sofralarda yer almaktadır. Çoğunlukla kavurması yapılır. Ayrıca yumurta ilave edilerek kahvaltılarda yenilir. Az da olsa böreği yapılır. Hiçbir organında zehirli madde yoktur. Yapraklarında kalsiyum, demir, protein ve fosfor bulunur. Çok besleyici doğal bir sebzedir. Genellikle sebze ve meyve bahçelerinde arsız ot olarak kendiliğinden yetişmektedir.