Mahlep [Cerasus mahaleb (L.) Miller]

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik Özellikleri: Çalı ya da 8-10m boylarında, kışın yapraklarını döken, sık dallı kısa boylu bir ağaçtır. Genç sürgünleri ince ve hafif tüylüdür. Yapraklar dairemsi ya da geniş yumurta şeklinde 2,5-8,0 x 1,5-6,0cm boyutlarındadır. Yaprakların üst yüzü açık cilalı yeşil ve tüysüz, alt yüzü ise soluk yeşil ve tüysüz, ya da damarlar boyunca ince tüylüdür. Yaprak sapı 3cm kadardır.

Çiçeklerin 6-12 adedi bir arada, uzun saplı, gevşek yapılı bir salkım kurul oluşturmaktadır. Herbir çiçeğin beyaz renkli taç yaprakları vardır. Meyve ise çekirdekli sulu tipte, oval biçimde, 6-12 x 4-10mm, önce sarı, olgun evrede kırmızı ya da siyah renge dönüşmektedir. Çekirdeğin üstü düzdür.

Kullanım olanakları: Meyvelerinden ve özellikle tohumundan yararlanılır. Meyvesinden çok özel bir likör imal edilmektedir.  Ayrıca kurutularak mahlep adıyla bilinen bir baharat yapılır. Tohumu ise kuvvet verici, cinsel gücü arttırıcı, balgam söktürücü ve idrar çoğaltıcı özellikleri vardır. Mahlep tohumu yağında %35 oranında eleostarin asiti bulunmakta olup, bu yağ boya ve ilaç sanayinde kullanılır.

Yayılışı: Türkiye, orta ve güney Avrupa, güneybatı ve orta Asya’da yayılır. Ülkemizde geniş bir yayılışa sahiptir. Kireçli ve çakıllı topraklarda, yamaçlarda, makiliklerde, meşe çalılıkları arasında ve orman içi açıklıklarda, 300-1850m yükseltiler arasında yayılır.

Bu yazıda verilen bilgiler, bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda olası olumsuz vakalarda hiç bir yükümlülükleri yoktur.