Şerbetçiotu (Humulus lupulus L.)

Prof. Dr. Rahim Anşin
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik özellikleri: Maya otu, ömerotu ve bira çiçeği gibi yöresel adları da olan şerbetçiotu bitkisi, 6m uzunluğunda etli köklü, dört köşeli gövdesi olan, sarılıcı çok yıllık otsu bir bitkidir. Yaprakları elsi, karşılıklı dizili, 3-5 adet derin loblu, loblar sivri uçlu ve kenarları kaba dişlidir. Erkek çiçekler sürgün uçlarında salkım kurullar halindedir. Dişi çiçekler ise 2-3 adedi bir arada, her biri küresel yapıda, meyve de küresel şekilde, çok tohumlu ve sarımsı renktedir.

Kullanım olanakları: Dişi çiçekleri kullanılır. Eterik yağlar, mirsen, mirsenol, humulen, linalon, tanen, reçine, uçucu yağlar ve acı maddeler içermektedir. Ateş düşürücü, ağrı kesici, idrar arttırıcı ve hazmı kolaylaştırıcı gibi olumlu etkileri vardır. Genç sürgünleri kuşkonmaz bitkisi gibi kaynatılıp yenilebilir. İçerdiği lupunis reçinesi tablet halinde lohusa annelere süt çoğaltıcı olarak verilir. Esasen geleneksel olarak bira içkisine acı tat vermek için kullanılır.

Yayılışı: Türkiye, Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Amerika’da yayılır. Geniş yayılışlı bir bitkidir. Ülkemizde çoğunlukla Karadeniz bölgesinde yapraklı ormanlarda, çalılık ve hendeklerde bulunur. 20-1000m arasında yayılır.

Bu yazıda verilen bilgiler, bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda olası olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.