Ateş dikeni (Pyracantha coccinea Roem.)

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik özellikleri: Tavşan elması ya da kuş alıcı olarak da bilinen ateş dikeni 1-5(-6)m’ye kadar boylanabilen, sık dallı, dikenli, herdem yeşil bir boylu çalıdır. Yaprakları darca elips şeklinde, tam kenarlı ya da ince dişli ve küt damla uçlu, uzunluğu 5-6cm ve genişliği ise 0,8-1,2cm’dir.

Çiçekleri salkım kurullar halinde,  periant örtüsü 5’şer parçalı ve taç yaprak beyaz, erkek organlar ise kırmızımsı renktedir. 5-7mm çapındaki yuvarlak meyveleri olgun evrede kırmızı, sarı, portakal sarısı ya da turuncu renklerdedir. Sonbaharda olgunlaşan meyveler kış boyunca bitki üzerinde kalmaktadır.

Kullanım olanakları: Etli ve sulu yapıdaki meyveleri çiğ halde yenebilmekte, ayrıca çay ve hoşaf şeklinde tüketilebilmektedir. Yine yaprakları da gölgede kurutularak çay şeklinde içilebilir. Şeker, tanen ve C vitamini içermektedir. Yüksek tansiyonu dengeler, solunum yolu hastalıklarına iyi gelir ve nefes açar. Ayrıca hazmı kolaylaştırır ve mideyi rahatlatmaktadır. Öte yandan kalp ilaçları içeriğine de katılmaktadır.

Ateş dikeni sık ve dikenli bir yapısı olduğundan canlı çit ve sınır elemanı olarak peyzaj alanında sıkça kullanılmaktadır. Ayrıca uzun kalıcı ve değişik renkli meyveleri bakımından son derece dekoratif bir bitkidir. Budanarak istenilen şekiller verilebilir. Bakım istekleri azdır. Bir başka olumlu özelliği de kış boyunca kalan meyveleri kuşların beslenmelerini sağlamakta, sık ve dikenli yapısı ile kuşların yuva yapmalarına son derece elverişlidir.

Yayılışı : Türkiye ve Güney Avrupa’da yayılmaktadır. Orman içi açıklıklar ve çalılıklar arasında doğal olarak yetişmektedir. Değişik renkteki meyveleri nedeniyle yapay olarak çok sayıda süs formları elde edilmiştir.

Bu yazıda verilen bilgiler, bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda olası olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.