Bu sorunun cevabı, Türkiye’de deniz araştırmaları ve canlı türlerinin geleceği konusunda araştırmalarıyla tanınan, Beykoz’lu hemşerimiz, TÜDAV Başkanı Profesör Bayram Öztürk, geçen yıl dört ay kaldığı Antarktika hakkında yazdığı kitapta.
Prof.Bayram Öztürk, “Neden Antarktika?” adlı kitabının tanıtım kokteylini yaptı. Taksim Point Otel’de düzenlenen tanıtım kokteyline bilim ve iş dünyasından katılımlar oldu.
Dört ay soğuk kıtada yaşayan Öztürk, Türkiye’nin prestiji için Antarktika’da bilim üssü açması gerektiğine dikkat çekiyor.
Efsanevi bir kıta. Tam tamına 14,4 milyon kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahip. Neredeyse Afrika’nın yarısı büyüklüğünde. Antarktika, Dünya var olduğundan bu yana masumiyetini ve doğallığını koruyor. Sadece buzullar ve canlılardan ibaret değil. Doğal kaynaklar açısından da zengin. Suları dünyanın en verimli canlı rezervine sahip. Üzerinde ülke bulunmayan tek kıta. Kıyılarda araştırma üsleri bulunuyor…
Türkiye’deki bilim insanları yıllardır, Antarktika’nın önemine vurgu yapıyor. Türkiye’nin henüz bir bilim üssü yok. Araştırma istasyonu tartışmalarının 20 yıllık geçmişi var. Bilim insanlarının ısrarı, iki yıl önce yani 2013 yılında devlet nezdinde karşılık buldu ve Ulaştırma Bakanlığı’nın desteğiyle Türkiye’nin 2015’te Antarktika’da üs kuran 30. ülke olması plânlandı. Bu aynı zamanda ‘devletin resmi projesi’ olduğunun tescili anlamındaydı.
2014 yılında ilk adım atıldı. Dışişleri Bakanlığınca ‘Antarktika Antlaşması Çevre Koruma Protokolüne Katılımımızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’ hazırlandı.
18 Aralık 2014 tarihinde Bakanlar Kurulu’nda imzalanarak Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunuldu. Ancak yenilenen seçimler yüzünden yasa kadük oldu.
“Antartika bizim gezegenimizin kalbi”
Profesör Bayram Öztürk, yıllardır bu konuda bayraktarlık yapan isimlerden. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı aynı zamanda.
2014 yılının Kasım-Aralık, 2015 yılının da Ocak-Şubat aylarını kıtada geçiren Prof. Bayram Öztürk, son bir yıldır ‘Neden Antarktika’ adlı kitabını yazmakla meşguldü. Öztürk, kitabını tamamladı.
Kitapta üç önemli ‘neden’e vurgu yapılıyor:
Antarktika’nın insanlık için neden önemli olduğu, Türkiye’nin burada neden bilim üssü kurması ve de araştırma istasyonu için yasal düzenlemelerin bir an önce neden gerçekleşmesi gerektiği.
“Antarktika bizim gezegenimizin kalbi. Çünkü akıntı sistemi, oradaki hayat doğrudan okyanusları ve doğrudan bizleri ilgilendiriyor. Orası, dünyanın en büyük buz kitlesinin olduğu yer. Antarktika kalbinizin sesini duyabileceğiniz tek yer. Çok sakin ve uğruna hiç savaş edilmemiş bir yer. Korunması gereken bir yer ve Türkiye burada rol oynamalı. Türkiye artı yeterince ekonomik ve bilimsel güce ulaştı. Kapasitesi var. Bu işi yapabilir, üs kurabilir. Bu bir prestij mes’elesidir.”
Bayram Öztürk’e göre zaman Türkiye’nin aleyhine işliyor. Zira 1998’de yürürlüğe giren Çevre Koruma Protokolü 2048’de bitecek. Deniz araştırmacısı Öztürk, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan hatta denize kıyısı bile olmayan Çek Cumhuriyeti’nin de dâhil olduğu 28 ülkenin, 101 araştırma üssünün olduğuna dikkat çekiyor.
“2048 yılında mevcut sözleşme ortadan kalkacak. Dolayısıyla oranın yönetiminin paylaşılması yeniden düzenlenecek. Eğer üs kurarsanız oradaki tüm olaylara, tüm çalışmalara dahil olacağınız anlamına gelir. Masada olmazsanız kimse size bir şey vermez. Bu, kendine güven meselesidir. Türkiye orada üs kurarsa küresel konularla ilgilendiğini de göstermiş olur. Bulgaristan, Ukrayna, Çek Cumhuriyeti’nin üsleri var; niye Türkiye’nin yok?”
Yasa Meclis’ten geçmeli
Yenilenen seçimler, üs kurma projesi için çalışan bilim insanları için vites küçültmeyle eş anlamlı. Ancak şu anda önlerinde herhangi bir engel görünmüyor. Profesör Öztürk, yeni hükümetin üs için kollarını sıvamasını bekliyor.
“Türkiye’nin gündemine geçen yıl soktuk. Meclise getirdik, komisyonlardan geçirdik. Yasa meclise geldi. ancak seçimlerden dolayı kadük kaldı. Bunun hızlandırılması gerekir. 95 yılından bu yana bu işin içindeyim. Antarktika’nın avukatlığını yaptım. Bu konunun daha fazla gündemde olması lazım. Kötümser değilim. Gündeme bizler sokacağız. Çaba veriyoruz. Hükümetle yeniden temasa geçeceğiz.”
En büyük hayalim Türk istasyonu
Öztürk, 4 ayını Japonların üssünde geçirdi. Japonya Kutup Araştırma Ensititüsü’ne kabul edildikten sonra araştırma gemisi Shirase’ye katıldı. Gemideki 270 personelin 70’i araştırmacı. Japonlar, 1955’ten bu yana Antarktika’da.
“Antarktika benim için sükûnet demek. Su içiyorsunuz; 1 milyon yıl önceki buzun suyu. Üs kurulursa bizler çalışacağız. Öğrencilerimizle birlikte hayalim bu. Yetkililer, duysun sesimizi. Geç kalmayalım.”
Prof.Bayram ÖZTÜRK:
Bayram Öztürk, Giresun’dan İstanbul’a aş ekmek mücadelesi için savrulan Öztürk ailesinin bir ferdi. Öztürk’ün Çocukluğu Karadeniz’in hırçın dalgalarına bakarak, bir gün denizci olma hayaliyle geçti.
15 yaşında Beykoz Deniz Lisesi’ne girdi. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi BİYOLOJİK OŞİNOGRAFİ bölümünde lisans eğitimini tamamladı.1986 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü’nden yüksek lisans ve doktorasını aldı.
Bir dönem İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nin Dekanlığını da yapan Öztürk, halen aynı üniversitede öğretim üyesi olarak görev alıyor.
Avrupa birliği 7. Çerçeve programı kapsamında “Project Acumen “ adıyla desteklenen bir projede yapılan araştırmada Türkiye ve Avrupa’da bilim insanları listesine üst sıralarda giren Prof.Dr.Bayram Öztürk, Webometrics ölçümünde dünyada 223. Sırada yeraldı
Dünyada deniz bilimleri alanında çalışan bilim insanları arasında önemli bir yeri olan Prof.Dr. Bayram Öztürk, 1997 yılında Türk Deniz Araştırmaları Vakfı TÜDAV’ı kurdu.
Denizlerimizde iklim değişikliğin etkileri ve balık stokları konusunda önemli projeleri hayata geçiren Tüdav, halen ulusal ve uluslararası alanda araştırmalarını sürdürüyor.
Bayram Öztürk ayrıca, Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı’nda en büyük ikinci deniz çevre projesi olan CoConet projesinin Türkiye sorumlusu…
Bayram Öztürk, uluslararsı alanda daha pek çok projede görev aldı.
Prof.Dr.Bayram Öztürk, geçtiğimiz günlerde İstanbul’da düzenlenen ve Karadeniz’de kıyısı bulunan ülkelerden bilim insanları ve devlet yetkililerin katıldığı Uluslarası Karadeniz Gününde sunduğu proje çalışmasıyla ses getirmişti. Öztürk, Karadeniz’in Türkiye kıyıları için beş deniz koruma alanı önermişti.
PROF.BAYRAM ÖZTÜRK’ÜN “NEDEN ANTARKTİKA?” ADLI KİTABININ TANITIM KOKTLİNDEN KARELER:
