YENEBİLEN DOĞAL BİTKİLERİMİZ 19 / Sarımsakotu
Alliaria petiolata (Bieb.) Cavara & Grande
Prof. Dr. Rahim Anşin
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Bilim Danışmanı
Kuşekmeği, Sarımsak hardalı gibi adlarla da bilinen sarımsakotu, bir ya da iki yıllık 20-80cm boylarında dik gövdeli otsu bir bitkidir. Dip yapraklar belirgin böbrek şeklinde, uzun saplı, kenarları dalgalı veya seyrek dişlidir. Gövde yaprakları ise üçgenimsi veya yumurta biçiminde kısa saplı ve sivri uçludur. Çiçekleri yalancı şemsiye şeklinde kurul oluşturur. Beyaz renkli taç yapraklar 7-8 x 3-3,5mm ve güzel kokuludur. Çiçeklenme zamanı Nisan-Haziran ayları arasındadır. Kültür alanlarının dışında, dere ve hendek kenarları, nemli ve gölgeli yerlerde, zengin alüyyal topraklarda bulunur. 10-1600m yükselti basamaklarında yetişmektedir.
Genç yaprakları çiğ ya da pişirilerek yenilmektedir. Özellikle salatalara harç olarak katılır ve sarımsak kokusu verir. Yaprakları gölgede kurutulup öğütülerek yemeklere baharat olarak kullanılır. Pektin, karoten, simigren ve myrosin gibi maddeler içermektedir. İdrar arttırıcı, terletici ve balgam söktürücü bir özelliği vardır. Öz ve dekoksiyon halinde haricen ekzemaya karşı antiseptik ve yara iyileştirici olarak kullanılır.
Tüm Avrupa, Türkiye, batı ve orta Asya ve kuzeybatı Afrika’da doğal olarak yetişmektedir.