Deniz Lahanası / (Crambe maritima L.)

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Bilim Danışmanı

Deniz lahanası lahanagiller familyasından 75cm boy, 60cm eninde 10-12 yıl kadar yaşayabilen tuzcul karakterli çok yıllık otsu bir bitkidir. Geniş etli mavimsi renkte yaprakları, beyaz ve yoğun çiçekleri vardır. Küremsi meyvelerinin içinde tek bir tohum bulunur.

İlk kez 18. yüzyılda Britanya’da sebze olarak kültüre alınmış, ardından 19. Yüzyılın ortalarına gelindiğinde Avrupa’da yaygın ve bilinen bir sebze olmuştur.

Sahillerde kumlu, çakıllı ve taşlı yerleri severek doğal halde yetişmektedir. Tuza dayanıklı olan deniz lahanası Haziran-Ağustos aylarında çiçeklenmektedir.

Deniz lahanası besin değeri yüksek bir sebzedir. Doğal yetişen ya da kültür olarak yetiştirilen bu bitki başta lif, C vitamini, iyot, kükürt ve nişasta bakımından zengindir. Etli kökleri ve yaprakları ister çiğ, isterse pişirilerek yenilmektedir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Ayrıca idrar çoğaltıcı olup,  sindirimi kolaylaştırmaktadır. Tadı kuşkonmaz bitkisini andırmaktadır.

Beyaz renkli, iri ve zengin çiçekleri nedeniyle aynı zamanda park ve peyzaj alanında süs amaçlı bir bitki olarak da kullanılmaktadır.

Deniz lahanası aslında Avrupa’da endemik bir bitki olarak sınırlı bir yayılışa sahiptir. Bu bitki Avrupa’dan başka Türkiye, Romanya ve Bulgaristan’ın Karadeniz sahilleri boyunca uzanarak Ukrayna ve Kırım sahillerine dek yayılışını sürdürmektedir.