İstanbul’da en fazla Karadenizli ve Ordu’ lu barındıran ilçelerin başında gelen Beykoz’da malum Ordu’lu olup ta fındık’la alakadar olmayan yok gibidir. Yöre insanının en büyük gelir kaynağı olan Fındık’ta yıllardır süregelen emeğinin karşılığını alamamak çiftçinin yaşadığı en büyük hayal kırıklıklarının başında gelmektedir. Dünya’da halihazırda üretilen fındığın % 70’inin ülkemizde üretildiğinin ve yaklaşık 500 bin çiftçinin 700 bin hektarlık alanda fındık yetiştirdiğini hesap edersek işin ciddiyetini biraz daha anlamış oluruz. Türkiye’ nin en büyük fındık ihracatçılarından olan Oltan Fındığın 2014 yılında İtalyan Ferrero şirketine satılmasıyla fındık piyasası dünya fındık üretiminin % 16’sına sahip olan İtalyan Ferrero firması tarafından belirlenmeye başlamıştır. Geçtiğimiz senelerde serbest piyasada 50 randıman fındık 10 TL’den ve TMO tarafından 10.50’den işlem görürken Dünya fındık üretiminin % 16’ sına sahip İtalya’da 19 TL.’den işlem görmekteydi.

Aslında fındıkta işin maliyet bölümü ortaya çıkarıldığında devlet tarafından açıklanan fiyatın çiftçinin haklı isyanını ortaya çıkarmaktadır. Fındık bilindiği üzere sahil kısımlarda Ağustos ayının başında , yüksek kesimlerde ise Ağustos ayının ortalarında hatta sonuna doğru yapılmaktadır. Fındık hasadının yapılacağı bahçelerin hasat öncesi zararlı otlardan ve dikenlerden temizlenmesi gerekmektedir. Bu iş için uğraşan işçilerin günlük yevmiyesinin 400 Tl. olduğu ve ortalama 5 gün bahçe temizliği işi için 2000 TL. gibi bir parayı hasat öncesi gözden çıkarmamız gerekir. Sonra fındık hasadının yapılması için yerli fındık işçisinin ortalama 125 Tl. , Gürcistan’dan gelenlerin ortalama 100 T. Ve Doğu vilayetlerinden gelenlerin 90 Tl. olduğunu düşünürsek 20 işçinin sadece en ucuzunun 1 günlük maliyetinin dayıbaşı ve aşçı’yı çift yevmiye düşünürsek 2000 TL. olduğunu görürüz. Yıl içerisinde fındığa verilen yaz gübresi , kış gübresi , ilaçlama gibi maliyetlere işçilik ilave ettiğimizde oluşan 2000 Tl. ile birlikte 6000 Tl gibi bir maliyet önümüze çıkar.

Bu sene bende bir Ordu’lu olarak Ağustos ayında bu işten nasibimi almış bulunuyorum. Kabaca hesapla 1,5 günde 100 TL. ‘den Gürcü fındık işçisine toplamda 32 işçiye 3200 Tl. ile birlikte fındık hasadı öncesi bahçelerin temizliği için verilen 1500 Tl ve yıl içerisinde gübre ve ilaçlama için verilen 1500 Tl’yi de hesaba katarsak 6200 Tl gibi bir gidere karşılık alınan kilogramı 16 Tl’den 520 Kilo fındıktan 8300 gibi bir rakamı hak etmiş bulunuyoruz. Masraf olarak hesap ettiğimiz 6200 Tl’yi düştüğümüzde ise 2000 Tl gibi bir rakam cebimize kalmış oluyor. Sonuç : Bozdur bozdur harca.

Şimdi o zaman kendin topla gibi lafları duyar gibi oluyorum da anne ve babası 80’inine merdiven dayamış olduğunu ve çocuklarının stajda , diğerinin de üniversite tercih işi uğraşında olduğunu düşünürsek , bunu tüm fındık ile uğraşan çiftçilere yaygınlaştırdığımız da fındık işçisine olan mecburiyetin sonunda oluşan işçi ücretleri ile fındık piyasasında oluşan fiyatların doğru orantılı olmadığını ve bu olumsuz makasın her sene çiftçi aleyhine gelişmekte olduğunu üzülerek görmekteyiz. Fındık işçilerine ödenen ücretin her sene kontrolsüz bir şekilde yükselmesi ve fındık fiyatlarının gerçek değerini bulamaması ve manipüle edilmesi nedeniyle önümüzdeki senelerde çiftçinin ürününü bahçede bırakıp toplamaması muhtemeldir diye düşünüyorum. Burada çiftçilerin bir araya gelip örgütlenmemesi , sivil toplum kuruluşları ve diğer resmi organlarda haklarını aramaması da fındığın gerçek değerini bulamamasında etkendir diye düşünüyorum.

Herkese hayırlı hafta sonları diliyorum. Bir dahaki yazımızda görüşmek dileğiyle.