Rezene (Foeniculum vulgare Miller)

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik Özellikleri: Arapsaçı, irziyan, Raziyane gibi adlarla da anılan rezene bitkisi 1-1,8m boylarında, dik duran, tüysüz, mavimsi renkte, sağlam yapılı ve dallı, çok yıllık otsu bir bitkidir.  Gövdesi olukludur. Kuvvetli anason ve likör kokuludur. Dip yaprakları üçgenimsi ya da yumurtamsı, kalın ve sapsız, 3-4 katlı bileşik tiptedir. 30 x15cm uzunluğunda veya daha büyüktür. Son parçaları ipliksi olup, yaprak sapı geniş ve etlidir. Gövde yaprakları ise az sayıda, dip yapraklara benzer yapıda, ancak daha küçüktür. Çiçekler 18-25 sayıdan oluşan bir kuruldur. Sarı renkli çiçeklerin taç yaprak sayısı 5 adettir. Meyvesi 2 adet aken meyve olup, yumurtamsı, tüysüz, üzerinde  çıkıntılı çizgiler vardır. Çiçeklenme Mayıs- Eylül arasıdır. Orman içi açıklıklar, kuru yamaçları, dere ve deniz kenarları ve kültür alanlarında bulunurlar. 1-1200m arasında yayılır.

Kullanım Olanakları: Tüm bitki kök, meyve ve yaprakları kullanılır. Esans, anethole, pinene, camphene, limonene, phellandrane, pektin, yağlar, şeker, kalsiyum oksalat ve nişasta içermektedir.

Gaz giderici, lohusa kadınlarda süt çoğaltıcı, idrar, adet ve balgam söktürücü, kasılma ve kramp gidericidir. İnfüzyon, sıvı ekstre, tentür, esans ve tıbbi şarap şeklinde kullanılır. Ayrıca salataya harç olarak eklenir. Yaprakları aynı zamanda yara iyileştiricidir.

Yayılışı: Türkiye, Akdeniz ve yakın Doğu ülkeleri. Ancak şifalı özelliğinden dolayı uzun yıllardır kültüre alınarak yayılış alanı genişletilmiştir.  Özellikle Avrupa, Kuzey Amerika, Asya’da yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Bu yazıda verilen bilgiler bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda olası olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.