Yapışkan otu (Parietaria judaica L.)

Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik Özellikleri: Yöresel olarak bereotu ve duvar fesleğeni gibi isimlerle de bilinen yapışkan otu, sık dallı 20-60cm boylarında yaygın ya da dik durumlu çok yıllık otsu bir bitkidir. Gövde ve yaprakları sık tüylüdür. Yaprakları geniş yumurta veya dar elips şeklinde, 2-7cm büyüklüğündedir. Çiçekler yaprakların koltuklarında oluşmakta, iki adet yan durumlu küremsi salkım kurullar halinde ve yaklaşık 1cm çapındadır. Erkek ve erselik tipte olmak üzere 2 tip çiçek bulunur. Ancak bunlar dış görünüm olarak birbirine benzerler. Genellikle sarımsı renktedirler.

Kullanım olanakları: Bitkinin tüm organları kullanılır. Potasyum tuzları, tanen, acı maddeler, müsilaj, flavon ve alkoloid içermektedir. Sıvı ekstre, tentür, şurup, meyve suyu, lapa halinde ve genç bitki doğrudan salata harcı olarak kullanılır. Yaklaşık 2000 yıldan beri idrar söktürücü olarak kullanılır. Ayrıca safra akışını düzenleyici ve yara iyileştirici özellikleri de vardır.  Kırılan yaprakları yanık ve kaynar su yaraları üzerine kompres yapılırsa, ağrı dindirici ve sakinleştirici etki yapmaktadır.

Yayılışı: Türkiye, batı ve güney Avrupa, kuzey Afrika ve Asya olmak üzere geniş bir yayılışı vardır. Kireçli ve taşlıklı yamaçlar, uçurumlar, duvarlar, mağara ağızlarında, eski tarihsel yapıların kalıntıları arasında ve orman içi açıklıklarda yetişmektedir. Çoğunlukla bir başka şifalı bitki olan ısırganlarla bir arada bulunurlar.