Günümüzde işçi hakları ihlali sık karşılaşılan bir durumdur . Bu ihlallere maruz kaşan çalışan hem maddi hem manevi sıkıntılar yaşamaktadır. Bunun sonucunda hem ailevi hem sosyal boyutları beraberinde getiren birtakım mağduriyetler yaşanmaktadır. Yaşanan işçi hakları ihlalleri arasında maaşların zamanında yatırılmaması , yüksek ücretle çalışan işçilerin sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden ödenmesi , iş yerinde uygulanan psikolojik baskılar (mobbing) , kıdem tazminatı konusunda yaşanan sorunlar , yıllık izin konusunda yaşanan sıkıntılar , fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi vs.

Bu nedenle yukarıda bahsedilen iş sözleşmesi ihlalleri konusunda mağdur duruma düşmemek için çalışanın sahip olduğu hakları bilmesi oldukça önem arz etmektedir.

Bir hizmet sözleşmesi kapsamında ücret karşılığında iş yapmakla uğraşan kişilere işçi denilmektedir . İşçi temel hakları arasında ise maaş , sosyal sigorta , kıdem tazminatı , ihbar tazminatı, iş arama hakkı , fazla mesai ücreti , yıllık ücretli izin , hafta tatili , ara dinlenmesi , resmi tatil ve bayram tatilleri , maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi , işe iade hakkı , işsizlik ödeneği ( İşkur tarafından belirlenen şartlara uygunluk göstermek şartı ile) gibi hakları bulunmaktadır . İşçi hakları 1475 sayılı İş Kanununda düzenlenmiştir . 1475 sayılı yasanın 13 ncü maddesinin A) bendinde “Süresi belirli olmayan sürekli hizmet akitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir .

Hizmet Akdi :

a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için , bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra ,

b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için , bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra ,

c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için , bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra ,

d) işi üç yıldan fazla sürmüş olan işçi için , bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş olur .

Ayrıca Kanunun 56 ncı maddesinde “ İşçinin hak kazanıp ta kullanamadığı yıllık izin süresi içinde ödenecek olan ücreti , hizmet akdinin işveren veya işçi tarafından feshedilmesi halinde kendisine ödenir” denilmektedir. İşçi ve işveren açısından önem arz eden bir diğer husus ise , İşveren işten çıkarttığı işçi için önceden fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık olarak belirtmek zorundadır . Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi , o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak işverenin kanunun 25 inci maddesinin (II)numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı mevcuttur.

İşçinin çıkarıldığı tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödemesi varsa 100 gün daha sağlık hizmetlerinden faydalanabilir . 90 gün prim ödemesi yoksa sadece 10 gün sağlık hizmetlerinden yararlanabilir .

İşçiler açısından önem arz eden bir diğer durum ise kıdem tazminatıdır. İşçiler 1 yıl sözleşmeli olarak durumunda 30 günlük kıdem tazminatına hak kazanırlar .Ayrıca her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavan fiyatı da kıdeminizin ne kadar olduğunu belirler . 2018 yılı için belirlenen tutar 5.001,76 Tl , 2019 yılı kıdem tazminatı tavan tutarı ise 6017,60 Tl dir. Maaşınız bu ücretin üstünde ise kıdem tazminatınız bu ücret üzerinden . maaşınız bu ücretin altında ise maaşınız kadar kıdem tazminatına hak kazanırsınız .

İşten çıkarılan bir işçi için tüm bu anlatılanların bir yol gösterici olduğunu belirtmekle beraber konusunda uzman olan bir avukatın süreci takip etmesi ve profesyonel bir yardım almanız , haklarınızı talep etme konusunda size fayda sağlayacağını belirterek yazımıza nokta koyuyorum. Böyle bir konunun mağduru olmamanız dileğiyle herkese iyi günler.